علّامه حلّی در شب جمعه ۲۹ رمضان سال ۶۴۸ قمری، برابر ۹ دی سال ۶۲۹ شمسی در شهر حلّه به دنیا آمد. وی از علمای برجسته شیعه است.

پدرش شیخ یوسف سدیدالدین نام داشت و از علمای برجسته زمان خودش بود. نیاکان علّامه حلّی از طرف پدری به اهل «مطهّر» که خاندانی باتقوا و دانشمند بوده‌اند می رسد و از طرف مادری با محقّق حلّی که دایی او بوده پیوند دارد.

علّامه حلّی خیلی زود توانست اکثر علوم دوران خودش را فرا بگیرد و از نظر فضل و دانش ، آوازه اش در شهر حلّه و سایر شهرها پیچید؛ به طوری که در مجالس درس از او به نیکی یاد می کردند و او را «علّامه» می خواندند. علّامه حلّی در شهر حلّه حوزه درس تشکیل داد و به علاقه مندان علم و دانش آموزش می داد.

وی در طول دوران تحصیلش از محضر اساتید برجسته ای بهره برد که ؛ شیخ یوسف سدیدالدین (پدرش) ، محقق حلّی ، خواجه نصیرالدین طوسی ، سید رضی الدین علی بن طاووس ، سید احمد بن طاووس ، یحیی بن سعید حلّی و ... از جمله آنهاست .

بنا به اظهار یکی از عالمان بزرگ در محضر درس علامه حلّی 500 مجتهد تربیت شدند که از جمله شاگردان وی می توان به ؛  محمد بن حسن بن یوسف حلّی معروف به «فخرالمحققین» فرزند علامه حلّی ، رضی الدین ابوالحسن علی بن احمد حلّی ، قطب الدین رازی ، تاج الدین محمود بن مولا ، تقی الدین ابراهیم بن حسین آملی ، محمد بن علی جرجانی و ... اشاره کرد .

بعد از رحلت محقّق حلّی ، زعامت و مرجعیت شیعیان به علّامه حلّی منتقل شد. علّامه در آن زمان 28 ساله بود و به همین دلیل به لقب «آیت الله» مشهور شد، که در آن روزگار تنها او به این لقب خوانده می شد.

علّامه حلّی تلاش و کوشش فراوانی در نشر علوم و فقه اسلام بر طبق مذهب اهل بیت نمود و در فقه تحول و شیوه نوینی را ارائه کرد. وی اولین فقیهی بود که ریاضیات را به عنوان دانشی در فقه وارد کرد و به فقه استدلالی تکامل بخشید. حضور علّامه حلّی در دستگاه مغولان، در پیشرفت علم و جلوگیری مغولان وحشی از تخریب و آتش سوزی مراکز فرهنگی و کتابخانه ها، نقش بسزایی داشت.

علّامه حلّی ، حدود یک دهم از عمرش را در ایران گذراند. او در این مدت خدمات بسیار ارزنده ای نمود و در نشر علوم و معارف اهل بیت (ع) کوشید و شاگردان زیادی را تربیت کرد. علّامه حتی توانست باعث شیعه شدن یازدهمین شاه ایلخانیان شود.

وی در شهر سلطانیه و در مسافرت به دیگر شهرهای ایران همیشه همراه با سلطان محمد خدابنده بود و به پیشنهاد سلطان همیشه خیمه ای برای تدریس او در بالاترین نقاط برپا می شد. علّامه حلّی علاوه بر تدریس به نوشتن کتابهای فقهی کلامی و اعتقادی نیز مشغول بود و کتاب ارزشمند «منهاج الکرامه» را که در موضوع امامت است برای سلطان نوشت و در همان زمان منتشر شد.

این عالم برجسته شیعه در سال 716 قمری بعد از مرگ سلطان محمد خدابنده، به سرزمین حلّه برگشت و در آنجا به تدریس و تالیف مشغول شد و تا آخر عمر منصب مرجعیت و فتوا و زعامت شیعیان را به عهده داشت.

علّامه حلّی در محرم سال 726 قمری از دنیا رفت. قبر ایشان در نجف و در جوار مرقد امام علی (ع) قرار دارد.